3. อาชานิยสูตร

ว่าด้วยองค์ 5 ของม้าอาชาไนย

[203] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญของพระราชา
ประกอบด้วยองค์ 5 ประการ ย่อมควรแก่พระราชา ควรเป็นม้าทรง ย่อม
ถึงความนับว่าเป็นราชพาหนะ องค์ 5 ประการเป็นไฉน ? คือ ความซื่อ
ตรง 1 ความวิ่งเร็ว 1 ความอ่อนโยน 1 ความอดทน 1 ความเสงี่ยม 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญของพระราชา ประกอบด้วยองค์ 5
ประการนี้แล ย่อมควรแก่พระราชา ควรเป็นม้าทรง ย่อมถึงการนับว่า เป็น
ราชพาหนะ.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 5 ประการ ฉันนั้น
เหมือนกัน ย่อมเป็นผู้ควรแก่ของคำนับ ควรแก่ของต้อนรับ ควรแก่ของทำ
บุญ ควรกระทำอัญชลี เป็นนาบุญของโลกไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ธรรม 5
ประการเป็นไฉน ? คือ ความซื่อตรง 1 ความเร็ว 1 ความอ่อนโยน 1
ความอดทน 1 ความเสงี่ยม 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม
5 ประการนี้แล ย่อมเป็นผู้ควรแก่ของคำนับ ควรแก่ของต้อนรับ ควรแก่
ของทำบุญ ควรกระทำอัญชลี เป็นนาบุญของโลกไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า.
จบอาชานิยสูตรที่ 3

อรรถกถาอาชานิยสูตร

พึงทราบวินิจฉัยใน อาชานิยสูตรที่ 3 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อาชฺชเวน ได้แก่ ด้วยความตรง คือด้วยการไปไม่คด.
บทว่า ชเวน คือด้วยฝีเท้าเร็ว. บทว่า มทฺทเวน คือ ด้วยมีสรีระอ่อนโยน.
บทว่า ขนฺติยา คือ ด้วยความอดทนด้วยความอดกลั้น. บทว่า
โสรจฺเจน คือ ด้วยความมีปกติสะอาด ในภิกษุวาระ [วาระว่าด้วยภิกษุ]
พึงทราบวินิจฉัยดังนี้ บทว่า อาชฺชวํ ได้แก่ ความไปตรงแห่งญาณ.
บทว่า ชโว ได้แก่ ความดำเนินไปแห่งญาณอันกล้า. บทว่า มทฺทวํ คือ
ความอ่อนโยนเป็นปกติ. บทว่า ขนฺติ ได้แก่ ความอดทนด้วยความอดกลั้น
นั่นแล. บทว่า โสรจฺจํ คือ มีความสะอาดเป็นปกติทีเดียว
จบอรรถกถาอาชานิยสูตรที่ 3

4. พลสูตร

ว่าด้วยกำลัง 5

[204] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย กำลัง 5 ประการนี้ 5 ประการ
เป็นไฉน ? คือ กำลังคือศรัทธา 1 กำลังคือหิริ 1 กำลังคือโอตตัปปะ 1 กำลัง
คือวิริยะ 1 กำลังคือปัญญา 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย กำลัง 5 ประการนี้แล.
จบพลสูตรที่ 4
อรรถกถาว่าพลสูตรที่ 4 ตรัสพละ 5 ไว้คละกัน.